วันอังคารที่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2556

ประวัติความเป็นมา











กลุ่มแฝกหลวง ผลิตภัณฑ์หญ้าแฝกตามพระราชดำริเศรษฐกิจแบบพอเพียงของกลุ่มแม่บ้าน บ้านซาง หมู่ที่ 4 ตำบลขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

ประวัติความเป็นมาของกลุ่มแฝกหลวง กลุ่มแฝกหลวง ตั้งอยู่เลขที่ 48 หมู่ที่ 4 ตำบลขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นกลุ่มจักรสานต้นแฝก เพื่อเป็นผลิตภัณฑ์หญ้าแฝกตามพระราชดำริเศรษฐกิจแบบพอเพียง ของกลุ่มแม่บ้าน บ้านซาง โดยได้เกิดกลุ่มขึ้น เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2550 มีสมาชิกกลุ่มแรกเริ่ม จำนวน 3 คน คือนางสมบูรณ์ โรจนนิล (ปัจจุบันเป็นประธานกลุ่ม) นางจันทร์เพ็ญ ชัยวุฒิ และนางพลอย คำขาว และขยายกิจกรรมและเพิ่มจำนวนสมาชิกขึ้นตามลำดับ โดยมีการจัดตั้งกลุ่มขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2550 ปัจจุบันมีสมาชิกกลุ่ม จำนวน 23 คน
วัตถุประสงค์การก่อตั้งกลุ่ม

1. สนับสนุนกิจกรรมการใช้เวลาว่างของกลุ่มสตรีให้เกิดประโยชน์
2. ส่งประกอบอาชีพแก่กลุ่มอาชีพสตรีแม่บ้าน โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์ เพื่อสร้างความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นบนพื้นฐานพระราชดำริเศรษฐกิจแบบพอเพียง
3. ส่งเสริมการรวมตัวของกลุ่มอาชีพสตรีแม่บ้าน และชุมชน เพื่อสร้างเสริมทักษะการเรียนรู้ร่วมกันและความสามัคคีในชุมชน
4. สร้างจิตสำนึกในการรักษาสิ่งแวดล้อมโดยการปลูกแฝกและใช้สิ่งเหลือใช้ให้เกิดประโยชน์ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีและยั่งยืนของชุมชนและสังคม

ผลิตภัณฑ์ การทำผลิตภัณฑ์จากแฝก เริ่มต้นโดยกลุ่มแม่บ้านได้ไปอบรมการทำผลิตภัณฑ์จากแฝกซึ่ง บริษัท ปตท. เคมิคอล จำกัด (มหาชน) ร่วมกับสำนักงานพัฒนาที่ดินอำเภอแม่ริม เพื่อสนับสนุนการพัฒนาความรู้ประกอบอาชีพแก่กลุ่มอาชีพสตรีแม่บ้าน ส่งเสริมการรวมตัวของกลุ่มอาชีพสตรีและ ส่งเสริมอาชีพให้แก่ชุมชน เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยมีสมาชิกกลุ่มจำนวน 3 คน ที่เป็นผู้ก่อตั้งกลุ่มได้นำมาทดลองทำผลิตภัณฑ์จากแฝก โดยเริ่มทำ กล่องใส่ดินสอ และได้นำไปจำหน่ายที่ถนนคนเดินที่ในตัวเมือง จังหวัดเชียงใหม่ซึ่งจัดทุกวันอาทิตย์และได้รับการสนใจจากลูกค้า และได้มีลูกค้าสั่งทำผลิตภัณฑ์ส่งให้เพื่อนำไปจำหน่ายต่อ จึงทำให้กลุ่มเริ่มขยาย มีสมาชิกมาเข้าร่วมกลุ่มเพิ่มขึ้น และกลุ่มก็ได้คิดค้นพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เพิ่มขึ้นอีกหลายชนิด ได้แก่

1. กล่องใส่ดินสอ/ปากกา
2. หมวกรูปแบบต่างๆ
3. กระเป๋าต่างๆ
4. พาน
5. กระบุง
6. ถุงหอมดับกลิ่น
7. พานบายศรี
8. เข็มกลัด

แหล่งที่มา : http://baansang.blogspot.com/2008/04/blog-post_05.html

วันจันทร์ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2556

ข้อมูลจำเพาะหญ้าแฝก


หญ้าแฝก
(Vetiveria spp.)


         หญ้าแฝก เป็นพืชตระกูลหญ้าที่พบอยู่ทั่วไปตามภาคต่างๆ ของประเทศ สามารถเจริญเติบโตได้ดีในดินเกือบทุกชนิด ทนต่อสภาพความแห้งแล้ง ความเปียกแฉะและสภาพน้ำท่วมขังใด้ดี เพราะมีระบบรากลึกและใบแคบ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Vetiveria spp. หญ้าแฝกขึ้นเป็นกอใหญ่ ขนาดของกอประมาณ 5-20 เซนติเมตร มีความสูงของลำต้นประมาณ 1-1.5 เมตร ใบแคบยาวประมาณ 75 เซนติเมตรกว้าง 4-10 มิลลิเมตร มีรากเป็นกระจุกเหมือนใยฟองน้ำ สามารถดูดซับน้ำได้ดี ถ้านำมาปลูกเป็นแถวจะช่วยในการดักตะกอนดินและป้องกันการพังทลายของดินได้ดี

วัตถุประสงค์
การปลูกหญ้าแฝกเพื่อวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

            - เพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ
            - เพื่อป้องกันการกัดชะการพังทลายของดิน
            - เพื่อปรับปรุงสภาพพื้นที่เสื่อมโทรม

ชนิดพันธุ์หญ้าแฝก
         หญ้าแฝกที่นิยมปลูกกันมากในประเทศมีหลายสายพันธุ์ แต่ที่สามารถเจริญเติบได้ดีบนพื้นที่สูง ที่พบตามหน่วยจัดการต้นน้ำมี 6 สายพันธุ์ ได้แก่

           - พันธุ์แม่ลาน้อย
           - พันธุ์ศรีลังกา
           - พันธุ์อินเดีย
           - พันธุ์แม่ฮ่องสอน
           - พันธุ์เชียงใหม่
           - พันธุ์สุราษฎร์ธานี

การขยายพันธุ์หญ้าแฝก
          การขยายพันธุ์หญ้าแฝกที่นิยมกันมาก ง่าย และรวดเร็วได้แก่การแยกหน่อแล้วนำไปชำในแปลงเพาะหรือในถุงชำ ซึ่งมีวิธีการดังนี้

1. นำหญ้าแฝกที่เป็นกอมาตัดใบออกให้เหลือความยาวของต้นประมาณ 20 เซนติ เมตร และความยาวของรากประมาณ 5 เซนติเมตร แล้วแยกออกเป็นต้นๆ คัดเลือกต้นที่สมบูรณ์มีรากติดนำลงปลูกในถุงชำขนาด 5 x 8 นิ้วที่มีส่วนผสมของดินร่วนปนทรายและขี้เถ้าแกลบ จากนั้นนำถุงชำมาวางเรียงในที่แจ้งให้เป็นแถว แถวละประมาณ 10 ถุง ระหว่างแถวห่างกัน 1เมตร รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ

2. การเพาะชำในแปลงเพาะแบบยกร่อง โดยการนำหญ้าแฝกที่เตรียมไว้ในข้อที่ 1 มาปลูกในแปลงขยายพันธุ์ที่เตรียมดินโดยการทำเป็นแปลงยกร่องกว้างขนาด 1-1.5 เมตร ความห่างระหว่างแปลงประมาณ 1 เมตร ความยาวของแปลงแล้วแต่ความเหมาะสม โดยนำหญ้าแฝกมาปลูกห่างกันระหว่างต้น 20 เซนติเมตร ในพื้นที่ 1 ไร่ สามารถปลูกหญ้าแฝกได้ประมาณ 3,200 กอ รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ หญ้าแฝกจะเจริญเติบอย่างรวดเร็ว และสามารถแตกหน่อได้ประมาณ 40-50 เท่าในระยะเวลา 4-5 เดือน



การปลูกหญ้าแฝก
หญ้าแฝกสามารถปลูกได้ทุกภาคของประเทศ โดยเฉเพาะภาคเหนือซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธาร และมีปัญหาเกี่ยวกับการพังทลายของหน้าดิน (Soil-erosion) การปลูกหญ้าแฝกแบ่งตามสภาพพื้นที่ได้ 3 ประเภท ได้แก่

        - ปลูกในพื้นที่ป่าที่ล่อแหลมต่อการกัดชะการพังทลายของดิน
        - ปลูกในพื้นที่เกษตรกรรม
        - ปลูกในพื้นที่อื่นๆที่มีล่อแหลมต่อการกัดชะการพังทลายของดิน


การบำรุงดูแลรักษา
1. ระยะเวลาในการปลูกหญ้าแฝก ควรปลูกในช่วงฤดูฝนระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน

2. การใส่ปุ๋ยจะช่วยทำให้หญ้าแฝกเจริญเติบโตได้เร็วขึ้น โดยปกติจะใสปุ๋ยปีละ 2 ครั้ง ใช้ปุ๋ยไดแอมโมเนี่ยมฟอสเฟต (DAP) และปุ๋ยสูตร 15:15:15: ในอัตราครึ่งช้อนชา/ต้น

3. การตัดแต่งต้นหญ้าแฝก ควรมีการตัดแต่งใบอย่างสม่ำเสมอทุก 3-4 เดือน เพื่อป้องกันมิให้หญ้าแฝกออกดอก ช่วยให้หญ้าแฝกแตกหน่อเพิ่มขึ้น และยังช่วยควบคุมไม่ให้หญ้าแฝกสูงเกินไป ทำให้หญ้าแฝกชิดติดกันเป็นกำแพงแน่นและ ทำหน้าที่กรองตะกอนดินได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด

4. การดายวัชพืชในระยะแรกที่ปลูก ควรมีการดายวัชพืชช่วย จะทำให้หญ้าแฝกเจริญเติบโตได้ดีและแตกหน่อเร็วขึ้น


ประโยชน์ของหญ้าแฝก
หญ้าแฝกเป็นพืชมหัศจรรย์ ทุกส่วนของลำต้นสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น

        ต้นและใบ

                - ช่วยกรองเศษพืชและตะกอนดิน
                - ใช้ทำวัสดุมุงหลังคา
                - ใช้ทำเชือก หมวก ตะกร้า ฯลฯ
                - ใช้เป็นวัสดุคลุมดิน
                - ใช้ทำปุ๋ยหมัก

          
        ราก

                - ดูดซับน้ำและช่วยรักษาความชุ่มชื้นในดิน
                - ดูดซับแร่ธาตุและอาหาร
                - ดูดซับสารพิษ
                - ช่วยปรับปรุงสภาพดินทำให้คุณสมบัติทางกายภาพของดินดีขึ้น
                - ใช้ทำเครื่องสมุนไพรและเครื่องประทินผิว
                - ใช้กลั่นทำน้ำหอม
                - ใช้ป้องกันแมลงศัตรูพืช

แหล่งที่มา : http://baansang.blogspot.com/2008/04/blog-post_05.html

วันอาทิตย์ที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2556

วัสดุ อุปกรณ์

1. ใบหญ้าแฝก ตากแห้ง
หญ้าแฝกมีหลายพันธุ์ แต่ที่ชาวบ้านนิยมมากที่สุดคือ พันธุ์แม่แฮ
ต้นหญ้าแฝกที่เหมาะจะใช้ทำคือ ต้นที่ปลูกประมาณเดือนครึ่ง
หลังจากตัดใบหญ้าแฝกมาแล้วต้องนำมามัดเก็บไว้ในที่ร่ม 
เพื่อให้ใบแห้ง ห้ามโดนความชื้น




----------------------------------------------------------------------------------

2. เข็มหมุด
ใช้การในยึดใบหญ้าแฝก เพื่อขึ้นเป็นรูปทรงตามแบบผลิตภัณฑ์ที่ประดิษฐ์
 


----------------------------------------------------------------------------------

3. กรรไกร
ใช้สำหรับตัดใบหญ้าแฝก
 



----------------------------------------------------------------------------------

4. กระบอกฉีดน้ำ , น้ำเปล่า
ใช้ฉีดพรมใบหญ้าแฝกในระหว่างการทำ 
เพื่อให้มีความอ่อนนุ่ม ยืดหยุ่น
และง่ายต่อการดัดเป็นรูปทรงต่างๆตามที่ออกแบบ


----------------------------------------------------------------------------------

5. มีด
ใช้สำหรับกรีดใบหญ้าแฝก
 

 

----------------------------------------------------------------------------------

6. เคียว
ใช้ในการเกี่ยวต้นหญ้าแฝก เพื่อนำใบมาตากแห้ง
หาซื้อได้ตามร้านขายอุปกรณ์การเกษตร 



----------------------------------------------------------------------------------

7. ผ้าขนหนู
ใช้ผ้าขนหนูรองกับพื้นที่เรียบ เพื่อให้สะดวกต่อการรีดใบหญ้าแฝก 


----------------------------------------------------------------------------------

8. แก้วน้ำใส
ใช้เป็นที่เก็บดินสอ โดยจะมีหัตถกรรมจากใบหญ้าแฝก
ซึ่งทำเป็นโครงมาใส่ทีหลัง 
 


----------------------------------------------------------------------------------

9. ปืนกาว , กาวร้อน
ใช้การติดหญ้าแฝกให้ขึ้นเป็นโครง เป็นรูปทรงให้เข้ากับแก้ว
สามารถใช้ยี่ห้อใดก็ได้ หาซื้อได้ตามร้านเครื่องเขียนทั่วไป



----------------------------------------------------------------------------------
รูปภาพประกอบส่วนหนึ่งจาก : http://evting.com, http://porban.com

วันเสาร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2556

วิธีการทำ

วิธีการคัดแยกหญ้าแฝก  
1. ตัดปลายหญ้าแฝกให้เสมอกัน ทั้งหัว/ท้าย ระหว่างทำจะมีการลูบใบ ให้ลูบใบขึ้นตามสัน หากลูบลง ใบหญ้าแฝกจะบาดมือได้ 
จากนั้นก็จะเริ่มการคัดแยก เป็น 3 ขนาด เล็ก กลาง ใหญ่ 

* ใบหญ้าแฝกบางใบ จะมีข้อต่อเล็กๆ ต้องตัดทิ้ง


 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. จากนั้นจึงทำการฉีกใบหญ้าแฝกด้วย เข็มหมุด โดนใช้เข็มหมุด จิ้มกลางใบแล้วรูดขึ้นสุดปลายใบ

 


3. หลังจากที่ตัด และคัดหญ้าแฝกเรียบร้อยแล้ว จึงเริ่มนำมาตัดเป็นแท่งๆเล็กๆ ให้ได้ตามขนาดที่ต้องการ

4. นำแท่งหญ้าแฝกประมาณ 15-20 เส้นเล็กๆ มารวมกัน แล้วมัดหัวท้าย เป็นกระจุกเล็กๆ ก็จะได้แท่งหญ้าแฝกมา 1 แท่ง

5. ทำแท่งหญ้าแฝก ตามขั้นตอนข้างต้น จนได้ตามจำนวนที่ต้องการแล้ว นำแท่งทั้งหมด มามัดรวมกันให้เป็นแผงต่อๆกัน

6. เมื่อได้แผงหญ้าแฝกแล้ว จึงทำมาหุ้มกับแก้วที่เตรียมให้แน่นหนา

7. ใช้ปืนกาวในการเชื่อมรอยต่อของแผงหญ้าแฝกขณะที่นำมาหุ้มแก้ว เพื่อให้เกิดความคงทนต่อชิ้นงาน แล้วรอจนกาวแห้ง เป็นอันเสร็จขั้นตอนการทำ

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

วิดิโอประกอบ 




วันศุกร์ที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2556

ผู้ให้ความรู้

 
แม่รี
นาง รี นามสกุล ธงทอง อายุ 58 ปี
เกิดเมื่อ 17 สิงหาคม 2498
ภูมิลำเนา บ้านเลขที่ 46 หมู่ที่ 4 ต.ขี้เหล็ก อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
ผู้ให้ความรู้ วิธีการทำ

--------------------------------------------------------------------------


แม่อำพร
นาง อำพร นามสกุล ธงสาย อายุ 66 ปี
เกิดเมื่อ 2 พฤษภาคม 2490
ภูมิลำเนา บ้านเลขที่ 150 หมู่ที่ 4 ต.ขี้เหล็ก อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ 
ผู้ให้ความรู้ รูปแบบ ลวดลาย

---------------------------------------------------------------------------


แม่ปอย

นาง พลอย นามสกุล คำขาว อายุ 62 ปี
เกิดเมื่อ 14 มีนาคม 2494
ภูมิลำเนา บ้านเลขที่ 56 หมู่ที่ 4 ต.ขี้เหล็ก อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ 
ผู้ให้ความรู้ วิธีการทำรูปแบบหวาย

---------------------------------------------------------------------------

วันพฤหัสบดีที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2556

ผลิตภัณฑ์ หัตกรรมจากหญ้าแฝก


1.ร่มหญ้าแฝก


2.ที่เก็บดินสอ





3.ขันผูกมือ





4.เข็มกลัด หญ้าแฝก





5.หมวก หญ้าแฝก





6. อู่เลี้ยงเด็ก





7.แจกันดอกไม้ หญ้าแฝก





8.พาน หญ้าแฝก





9.กระเป๋า จากหญ้าแฝก

วันพุธที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2556

คณะผู้จัดทำ











1. นาย  จิรพัฒน์  โพทะจันทร์    56122417
ชื่อเล่น เคน












2. นาย  ชวลิต   เขตวัง      56122424
ชื่อเล่น แชมป์










3. น.ส.  รัตนาวดี  คำไชยลึก    56122428
ชื่ิอเล่น ใหม่










4. น.ส.  พรนภา  มารสาร    56122448
ชื่อเล่น น้ำฝน













5. น.ส.  นันทัชพร  พรมปัญญา     56122444
ชื่อเล่น แคท










6. น.ส.  กรรณิการ์  นามมณี     56122437
ชื่อเล่น ตาล











7. น.ส.   ณัฐธิดา เทียนชัย       56122441
ชื่อเล่น พลอยใส










8. น.ส.  ศรสวรรค์ กุลสุทธิเสถียร    56122413
ชื่อเล่น ไอ














9. น.ส.  นิภาพร เทพชมภู   56122446
ชื่อเล่น โอเดย์